Docenten Nederlands 12-15

Introductie

Evert Hartman (1937-1994) was jarenlang leraar aardrijkskunde op een middelbare school. Daarnaast schreef hij avonturenromans voor volwassenen, maar hij is vooral bekend geworden met zijn jeugdromans. Zijn hoofdpersonen zijn vaak buitenbeentjes. Zijn boeken gaan over het vechten voor vrijheid. Hij kaart verschillende controversiële onderwerpen aan, waarin vaak sprake is van het bestrijden van vooroordelen. Hij wil zijn lezers aan het denken zetten met zijn verhalen.

Gegijzeld behoort tot de klassiekers van de Nederlandse jeugdliteratuur. Het boek kwam uit in 1984, maar de thema’s en vraagstukken die het verhaal bevat zijn zeer actueel. Het boek leent zich dan ook goed voor een discussie over vooroordelen, asielzoekers, de situatie in verschillende landen en de herkomst van terrorisme. Daarnaast is het goed om te weten dat Gegijzeld sterk doet denken aan de gijzelingen in Bovensmilde en De Punt. Bron: Leesplein.nl

Inhoud

Let op: deze tekst bevat details over de inhoud en afloop van het verhaal en kan je leesplezier bederven.

Twee gewapende jongemannen (David en Leon) dringen aan het eind van de lesdag een schoolgebouw binnen en gijzelen daar vier leerlingen en hun leerkracht meneer De Rooy. De jongens eisen van de Nederlandse regering dat zij zich zal inzetten om het regime in hun thuisland af te zetten. Daarnaast eisen ze de vrijlating van zo’n zestig gevangenen.

In eerste instantie mogen de gegijzelden niet met elkaar spreken en boezemen Leon en David hen vooral angst in. Langzaam maar zeker vertellen de jongens meer over de situatie in hun thuisland en krijgen de gegijzelden sympathie voor de twee jongens die hen vasthouden. In een lange flashback vertelt Leon zijn verhaal: zijn vader werd opgepakt door de geheime politie en zijn broer moest onderduiken. Leon werd samen met zijn zusje Ramona opgesloten in een internaat. Ze weten met nog twee andere kinderen te vluchten, maar een van de kinderen overleeft de vlucht niet. Nadat het regime omver is geworpen is er een periode van relatieve vrede, maar dan grijpt een van de legercommandanten de macht en wonen de inwoners opnieuw in een dictatuur. Deze uitzichtloze situatie is voor Leon en David uiteindelijk de reden voor de gijzeling.

Na vier dagen begrijpen Leon en David dat hun gijzelactie hen niet zal helpen hun doel te bereiken. Ze besluiten zich over te geven. Als ze hardhandig door de politie worden ingerekend en de omstanders roepen dat Leon en David schoften zijn, hebben de gegijzelde leerlingen het daar erg moeilijk mee.

Moeilijkheid

Lezers die houden van spannende verhalen en/of het leuk vinden om verschillende kanten van een verhaal te horen, zullen dit boek waarderen. N1-lezers zullen Gegijzeld vooral lezen als een spannend verhaal. Zij zullen echter enige moeite ondervinden bij de wisseling tussen de verhaallijnen en kunnen de ouderwetse woorden en abstracte begrippen lastig plaatsen. Het verhaal biedt hen echter voldoende actiespanning om hun aandacht tot het einde vast te houden. Voor N2- en N3-lezers is met name de psychologische spanning interessant: hoe gedragen de personages zich onder psychisch zware omstandigheden? Hoe kan het dat de gegijzelden (en waarschijnlijk ook de lezers zelf) sympathie ontwikkelen voor hun gijzelnemers? En is een gijzeling een legitiem middel? Voor alle lezers geldt dat kennis van begrippen als communisme en dictatuur voor een dieper begrip van het boek zorgt en het leesplezier vergroot.

Gegijzeld is zowel geschikt voor onderbouwlezers uit TL-klassen als lezers uit havo/vwo-klassen.

Voor een volledige literaire en didactische analyse klik je hier.