Anna
- Niveau
- Niveau 4
- Jaar uitgave
- 2017
- Uitgeverij
- Afûk
- Plaats
- Ljouwert
- Aantal pagina's
- 204
- Genre
-
- famyljeroman
- Tags
-
- famylje
- yntriizje
- leafde
- Taalniveau
- B2
- Lenen bij de bibliotheek
Printe boek fan Biblioteek Fryslân (foar leden fan Biblioteek Fryslân)
Sprutsen boek fan Passend lêzen (foar ast dyslektysk bist)
Over de auteur
Aggie van der Meer (1927-2023) kaam út Boalsert en skreau Fryske romans, poëzij en toanielwurk. Doe't se jong wie, koe se gjin oplieding dwaan troch de Twadde Wrâldoarloch. Op lettere leeftyd hat se in oplieding folge ta tekenlearares. Se wie fierders aktyf belutsen by de fredesbeweging en in beweging dy't him ynset foar sosjale en biologyske duorsumens ('Leefbaar Friesland'). De measte fan har publikaasjes binne fan nei 2000, doe't se opholden wie mei har wurk. Yn 2019 hat Aggie van der Meer de meast prestizjeuze literêre priis krigen dy't der is foar Fryske literatuer: de Gysbert Japicxpriis. Se krige dy foar har hiele oeuvre.
Inhoud
Anna giet oer de Roomske sakefamylje Fan it Hof yn de perioade 1880 oant 2005. De famylje hat in gruthannel yn stoffen en docht der alles oan om syn namme heech te hâlden. De famylje ûntkomt net oan dôfpotten en ynterne machtsstriid. Twa leden fan de famylje, Anna en Onno, krije in relaasje mei-inoar, dy't troch de rest fan de famylje ôfkard wurdt, omdat Onno in heale neef fan Anna is. As Onno ynienen ferdwynt, begjint Anna út te sykjen wêrom't hy út it sicht ferdwine moast en komme der ferskate famyljegeheimen oan it ljocht.
Leesaanwijzingen
It boek begjint mei in skets fan de famyljeskiednis en de oprjochting fan it bedriuw fan de famylje Fan it Hof. Der komme in soad nammen foarby. Foaryn it boek stiet in stambeam dy't dy helpe kin om it oersjoch te hâlden. Fierderop yn it boek wurdt it tal personaazjes lytser en silst fan dit probleem gjin lêst mear ha. It is lykwols in boek dêr'tst de holle goed by ha moatst, want as lêzer moatst in soad ferbannen sels lizze.
Om over na te denken
Wat dochst ast fereale rekkest op in famyljelid? Hoe fier giest foar (de goede namme fan) dyn famylje? Hoefolle ynfloed hat famylje op dyn libben?
Waardering
'Aggie van der Meer hat wer in knap boek ôflevere. Knap troch de heldere styl of de oanhâldende spanning dy't it boek opropt en net yn it lêste plak ek troch it moaie idee om de ynkringende tematyk yn te bêdzjen yn in leafdesskiednis dy't sawol lokkich as problematysk begûn.' (Oersetting Gerbrich de Jong)
Jelle van der Meulen (www.frieseliteratuur.nl, 25 desimber 2017)
'Uteinlik falt alles (no ja, it measte) op syn plak, mar dat hat - om't men der sa lang op wachtsje moast - wol wat fan in antyklimaks.'
Doeke Sijens (Leeuwarder Courant, 2 maart 2018)
'(...) in raffinearre roman, dy't skuldfragen útdjipt en ek wol wer treastryk is. Benammen de briefwiksels tusken Anna en Onno binne om meardere redens sawol spannend as oangripend.'
Jelle Krol (Friesch Dagblad, 10 maart 2018)
Opmerkingen
Aggie van der Meer hat yn 2019 de Gysbert Japicxpriis krigen, de grutste literêre priis fan Fryslân.
Leestips/meer weten
Boekprofyl op tresoar.nl
Samengesteld door
Gerbrich de JongAanbevolen
Opdrachten
Niveau 3 - Opdrachten
Boek | Meer, Aggie van der Anna |
Nûmer | N3/1 |
Nivo | 3 |
Stúdzjelêst | 1 slû |
Wurkfoarm | yndividueel |
Fokus | personaazjes |
Learst | om dy te ferpleatsen yn ien fan de haadpersoanen |
Opdracht | Yn dit boek giet it om in leafdesrelaasje tusken twa leden fan deselde famylje, in taboe yn ús maatskippij. De famylje soarget derfoar dat Onno ferdwynt, sadat der in ein oan de relaasje komt. No'tsto it boek lêzen hast, witsto wa't ferantwurdlik is foar dy ferdwining. Ferpleats dy yn Anna of Onno en skriuw in brief oan dy ferantwurdlike, dêr'tsto iepenhertich yn fertelst watst fynst fan de aksjes fan de famylje. Hjirûnder stiet in begjin datst brûke kinst, ast dat wolst. Lingte fan dyn brief: likernôch 300 wurden. Bêste ... , Nei alles wat der bard is, kin en wol ik my net langer stilhâlde. Doe't ik Anna/Onno foar it earst seach, wist ik fuortdaliks dat ... |
Makke troch | Gerbrich de Jong |
Boek | Meer, Aggie van der Anna |
Nûmer | N3/2 |
Nivo | 3 |
Stúdzjelêst | 1 slû |
Wurkfoarm | yndividueel |
Fokus | ynhâld |
Learst | om nei te tinken oer morele tema's |
Opdracht | Hjirûnder sjochst in oantal stellingen oer etyske tema's (sj. hjirûnder foar in taljochting) dy't in rol spylje yn Anna. Jou by elke stelling oan wat dyn miening is oer de stelling en hoe't twa personaazjes út it ferhaal oer de stelling tinke (sels kieze).
|
Literaire theorie | It wurd 'etysk' komt fan it wurd 'etyk'. De etyk hâldt him dwaande mei de fraach: wat is goed en ferkeard? It is in streaming binnen de filosofy. |
Makke troch | Gerbrich de Jong |
Niveau 4 - Opdrachten
Boek | Meer, Aggie van der Anna |
Nûmer | N4/1 |
Nivo | 4 |
Stúdzjelêst | 1 slû |
Wurkfoarm | yndividueel |
Fokus | dyn miening |
Learst | om dyn miening te ferlykjen mei dy fan in resinsint |
Opdracht | Opdracht A
B Yn de sitaten ûnder A jout Van der Meulen syn miening troch yn te gean op styl en spanning. In resinsint kin syn miening ek op oare manieren ûnderbouwe, bygelyks troch yn te gean op hoe realistysk oft in boek is of yn hoefier oft er himsels ynlibje kin yn de personaazjes. Lis út watsto fan dit boek fynst, troch yn te gean op ien fan de niisneamde aspekten. |
Bronnen | Resinsje oer Anna troch Jelle van der Meulen (25 desimber 2017) |
Makke troch | Gerbrich de Jong |
Boek | Meer, Aggie van der Anna |
Nûmer | N4/2 |
Nivo | 4 |
Stúdzjelêst | 1 slû |
Wurkfoarm | yndividueel |
Fokus | styl |
Learst | om te reflektearjen op de styl fan in boek |
Opdracht | Op Aggie van der Meer har webside (sjoch ûnder boarnen) stiet oer har styl: "Har taalgebrûk is ryk; se skept metafoaren en bylden dy't ferwize nei de bibel, nei oare boeken, nei de natuer en nei de klassiken."
|
Literaire theorie | 'Metafoar' op Wikipedy |
Bronnen | |
Makke troch | Gerbrich de Jong |
Niveau 5 - Opdrachten
Boek | Meer, Aggie van der Anna |
Nûmer | N5/1 |
Nivo | 5 |
Stúdzjelêst | 1 slû |
Wurkfoarm | yndividueel |
Fokus | resepsje |
Learst | hoe't dit boek ûntfongen is |
Opdracht | 1. Jou dyn miening oer Anna mei minstens trije arguminten. |
Bronnen | |
Makke troch | Gerbrich de Jong |
Boek | Meer, Aggie van der Anna |
Nûmer | N5/2 |
Nivo | 5 |
Stúdzjelêst | 1 slû |
Wurkfoarm | yndividueel |
Fokus | yntertekstualiteit |
Learst | om yntertekstualiteit te werkennen en te beoardieljen |
Opdracht | 1. Kaamsto yn Anna faak wurden/begripen tsjin dy'tst net koest of foel dat ta? Ljochtsje dyn antwurd ta. it sanhedrin (s. 21) |
Bronnen | |
Makke troch | Gerbrich de Jong |
Docenteninformatie
Yntroduksje
Aggie van der Meer (1927-2023) kaam út Boalsert en skreau Fryske romans, poëzij en toanielwurk. Doe't se jong wie, koe se gjin oplieding dwaan troch de Twadde Wrâldoarloch. Op lettere leeftyd hat se in oplieding folge ta tekenlearares. Se wie fierders aktyf belutsen by de fredesbeweging en in beweging dy't him ynset foar sosjale en biologyske duorsumens ('Leefbaar Friesland'). De measte fan har publikaasjes binne fan nei 2000, doe't se opholden wie mei har wurk. Yn 2019 hat Aggie van der Meer de meast prestizjeuze literêre priis krigen dy't der is foar Fryske literatuer: de Gysbert Japicxpriis. Se krige dy foar har hiele oeuvre.
Ynhâld
Anna giet oer de Roomske sakefamylje Fan it Hof yn de perioade 1880 oant 2005. De famylje hat in gruthannel yn stoffen en docht der alles oan om syn namme heech te hâlden. De famylje ûntkomt net oan dôfpotten en ynterne machtsstriid. Twa leden fan de famylje, Anna en Onno, krije in relaasje mei-inoar, dy't troch de rest fan de famylje ôfkard wurdt, omdat Onno in heale neef fan Anna is. As Onno ynienen ferdwynt, begjint Anna út te sykjen wêrom't hy út it sicht ferdwine moast en komme der ferskate famyljegeheimen oan it ljocht.
Swierte
In N3-lêzer dy't fan in útdaging hâldt sil oan dit boek wurdearje kinne dat er oan it tinken set wurdt oer libbensfragen op it mêd fan famyljes en relaasjes. Hy sil it wol dreech fine om it ferhaal goed nei te kommen, omdat it dreech fan opset is. De styl is frij ymplisyt en sil foar de N3-lêzer ek net ienfâldich wêze.
Dit boek past goed by in learling dy't wol wat ynspanning foar in boek leverje wol en is dêrom geskikt foar lêzers op N4. Der wurde in soad personaazjes yntrodusearre en it ferhaal wurdt fragmintarysk ferteld. In N4-lêzer sil dit boek lêze as in yntrigearjend famyljeferhaal en him fêstbite yn de ferteltechnyk en opbou.
Foar de N5-lêzer is dit in nijsgjirrich boek omdat it skreaun is troch in wichtich Frysk skriuwster mei in grutte namme. Der sit in soad byt oan dit boek as it giet om (ferwizingen nei) de kultuerhistoaryske kontekst.
Didaktyske en letterkundige analyze
Diminsjes |
Yndikatoaren |
Taljochting | komplisearjende faktoaren |
Algemien fereasken (om tekst begripe te kinnen) |
Reewilligens |
Foar lêzers fan N3 of heger sil der gjin drompel wêze om oan dit boek te begjinnen, as it lêzers binne dy't sin hawwe oan in boek dat wat fan harren freegje. |
Ynteresses |
In learling mei ynteresse yn skiednis en relaasjes sil nocht hawwe oan dit boek. |
|
Algemiene kennis |
Kwa algemiene kennis is it handich om wat te witten fan famyljebedriuwen en famyljerelaasjes. |
|
Spesifike literêre en kulturele kennis |
Der sitte aardich wat ferwizingen yn dit boek nei oare literêre wurken en kulturele kopstikken. Ast dy net kenst, is dat net in grut probleem, mar lêzers dy't sokke ferwizingen begripe, sille mear niget oan dit boek hawwe. |
|
Fertroud mei literêre styl |
Wurdgebrûk |
It wurdgebrûk is geef en skriuwtalich. Foar in lêzer mei wat ûnderfining yn it Frysk lêzen is it lykwols goed te dwaan, mar it freget wol wat ynspanning. |
Sinskonstruksjes |
Der wurde gauris bysinnen as haadsin presintearre. De sinnen binne dêrtroch net lang, mar it makket de styl net perfoarst simpeler. |
|
Styl |
Der wurde in soad metafoaren brûkt en der wurdt in soad ymplisyt litten. Foar in N3-lêzer kin dat dreech wêze, in N4- of N5-lêzer sil him der better mei rêde kinne. |
|
Fertroud mei literêre prosedees |
Aksje |
Dit boek krijt syn spanning troch de relaasjes, net troch de aksje. Foar lêzers fan N3 en heger is dat gjin probleem. |
Gronology |
It ferhaal is fragmintarysk opboud en spilet yn ferskate tiden. Der wurdt net oanjûn yn hokker tiid ast sitst, dus dat moat de lêzer sels útmeitsje. Foar in N3-lêzer kin dat útdaagjend wêze. |
|
Ferhaalline(n) |
De lêzer moat troch de fragmintaryske opbou sels it ferhaal rekonstruearje en dat freget in soad. De N4- en N5-lêzer mei wat mear literêre ûnderfining sil dêr mei út de fuotten kinne. |
|
Perspektyf |
De perspektiven wikselje gauris, mar der stiet by wa't oan it wurd is. |
|
Betsjutting |
In N3-lêzer sil betsjutting hechtsje oan dit boek as in ferhaal oer in famyljerelaasjes. In N4-lêzer sil him fernuverje kinne oer de opbou en de styl fan dit ferhaal. In N5-lêzer sil wille oan dit boek belibje kinne omdat der in soad ferwizingen ynsitte en it skreaun is troch in skriuwster mei namme. |
|
Fertroudheid mei literêre personaazjes |
Karakters |
De karakters, benammen leden fan de famylje Fan it Hof, steane fier fan de lêzer ôf. De lêzer leart de personaazjes net echt goed kennen, want miskien fral foar de N3-lêzer lestich wêze kin. |
Oantal karakters |
Dit is in útdaagjend aspekt fan it boek, want der binne in hiel soad personaazjes en benammen oan it begjin fan it boek moat de lêzer in soad nammen ûnthâlde en ferwurkje. De stambeam foaryn it boek is in goed helpmiddel. |
|
Untjouwing fan de karakters |
Troch de ymplisite styl kin it foar alle lêzers útdaagjend wêze om de ûntjouwing fan de karakters goed mei te kommen. |
|
Ferantwurding |
|
|
Relevante boarnen foar dosinten |
Boekprofyl op tresoar.nl |