Fries | niveau 3 | In aap klimt út 'e beam

Bobo Skat is de haadpersoan yn In aap klimt út ‘e beam. Wy leare him kennen as aap dy’t ûntsnapt is út de bistetún, dan in hoartsje as minske troch it libben giet en ta einbeslút wer as aap yn de beam klimt.

Understeande fragen geane oer de tiid fan Bobo Skat as minske.

1. Hokker kenmerken fan in aap hat of hâldt Bobo as minske?

2. Hokker minsklike kenmerken krijt Bobo?

3. Neam twa foarfallen dêr’t Bobo Skat as politikus op reagearret en hoe’t er him oanpast oan de nije sitewaasje. 

4. Beskriuw punt foar punt fan trije persoanen hoe’t se reagearje op Bobo Skat.

5. Wat is it effekt fan in aap(/in bist) as haadpersoan yn in boek mei fierder minsken as personaazje? 

De titel is in hiel wichtich ûnderdiel fan in boek.

1. Hokker ferwachtingen hiest fan it boek nei it lêzen fan de titel? Wêr soe it boek oer gean? Watfoar boek soe it wêze?

Binne dy ferwachtingen útkaam? Motivearje dyn antwurd.

2. Yn it Nederlânsk hyt it boek Hoe blond je aap. Hokker titel fynst it bêste en wêrom?

3. Betink sels twa alternative titels en lis út wêrom’tst se by it boek passen fynst.

4. Hokker titel fynst it bêste? In aap klimt út ‘e beam, Hoe blond je aap of ien fan dyn eigen betochte titels? En wêrom?  

Hjirûnder steane fiif stellingen út en oer In aap klimt út ‘e beam. Kies ien fan de stellingen út en reagearje dêr yn in betooch op.
Bou it betooch op neffens ûndersteande punten:

1. Skriuw de stelling oer;
2. Skriuw de ynlieding;
3. Skriuw in middenstik fan trije alinea’s. Yn elke alinea brûkst ien argumint dat de stelling stipet. Dêr moatst foarbylden út it boek by brûke.
4. Slút ôf mei in konklúzje.

De stellingen
- In aap klimt út ‘e beam is in goede/moaie titel foar dit boek.
- In aap klimt út ‘e beam is in humoristysk boek.
- Troch In aap klimt út ‘e beam krij ik in goed byld fan hoe’t it der yn de polityk om en ta giet.
- Bobo Skat is as haadpersoan oannimlik.
- ‘Tiemersma’s absurdisme zit hem niet alleen in beelden en gedachten, maar zeker ook in de taal’ (sitaat fan Gert Jan de Vries op demoanne.nl).

- Op de foarkant fan it boek In aap klimt út ‘e beam stiet it wurd ‘satire’. Sykje mei help fan ynternet út fan satire presys betsjut. Skriuw dat op yn sa’n 100 wurden.

- Neam noch 5 foarmen en/of foarbylden fan satire. Brûk dêrby ynternet.

- Besjoch de Clipphanger oer satire op schooltv.nl.
Yn dat filmke wurdt sein ‘Satire begeeft zich op de grens tussen grap en grofheid’.
Jildt dat ek foar it boek In aap klimt út ‘e beam? Motivearje dyn antwurd.

- It boek Animal Farm (1945) fan de Britske skriuwer en sjoernalist George Orwell is in klassiker út de wrâldliteratuer.
Sykje op ynternet út hoe’t it ferhaal yn Animal Farm giet en lês ek achtergrûnynformaasje.
Wêryn komme In aap klimt út ‘e beam en Animal Farm oerien en wêryn ferskille de beide boeken? Neam ien ferskil en ien oerienkomst.  

- Neam trije foarbylden fan satire yn de (Nederlânske) media op dit stuit. Tink oan telefyzjeprogramma’s, persoanen dy’t regelmjittich reagearje op it nijs, kartoons yn kranten ensafuorthinne.

- Schooltv.nl (Clipphanger/Wat is satire?)
- Wikipedy: satire

In aap klimt út ‘e beam is in satiryske roman. Op wikipedia.org stiet oer satire ‘Een satire of hekeldicht is een kunstvorm waarbij vaak op humoristische wijze maatschappijkritiek wordt gegeven’.
It is dúdlik dat de auteur fan In aap klimt út ‘e beam krityk jaan wol op de hjoeddeistige maatskippij.

Jou yn eigen wurden wer wêr’t dy krityk út bestiet.

Skriuw trije saken op dêr’t de skriuwer ymplisyt syn miening oer jout. Set achter de omskriuwing de sidenûmers fan it boek.

- Wikipedia (satire)
- Wikipedy (satire)

1. Wat fynst fan it boek In aap klimt út ‘e beam? Jou dyn miening wer yn in ferslach fan 150 wurden.
2. Under ‘Boarnen’ stiet in resinsjes fan Hoe blond je een aap, de Nederlânske foarrinner fan it boek en In aap klimt út ‘e beam. Lês beide resinsjes.
3. Skriuw fan elke resinsje de plus- en de minpunten op dy’t oer it boek jûn wurde.
4. Is dyn miening oer it boek feroare nei it lêzen fan de resinsjes? Motivearje dyn antwurd.

- Gert Jan de Vries, Hoe blond je aap, demoanne.nl, 22 septimber 2015.
- Meindert Reitsma, Eefkes de minske úthingje, ensafh.nl, 16 desimber 2014.