Fries

Yn Hierbak wurdt Sjerp Bak konstant lestichfallen troch de Piter, de lieder fan in kriminele organisaasje. Bak komt mar net fan dy man ôf.

Miskien kenst de Netflix-searje World's Most Wanted (sjoch boarnen). Alle ôfleveringen rjochtsje har op in flechte krimineel. Meitsje in Most Wanted-poster om Piter sa gau mooglik te pakken te krijen. Brûk foar de poster alle ynformaasje (uterlik, gedrach, ensafh) út it boek dy'tst oer Piter te witten kaam bist, soms ek troch de gedachten fan Sjerp Bak. Dizze man moat sa gau mooglik pakt wurde! Kinst Adobe Photoshop brûke foar de poster, mar ek op ynternet fynst handige tools om in fergeze poster te meitsjen.

Trailer Netflix-searje World’s Most Wanted

1. De measte personaazjes yn boeken hawwe net allinnich mar in goed of min karakter. Notearje fan de ûndersteande personaazjes watsto goed fan him of har fynst en watst minder goed oan it karakter fynst:

- Sjerp Bak
- Kerst Sorgdrager
- Loes
- Piter
- Albert Hofstra

2. Meitsje no in ranking fan de personaazjes: it meast sympatike personaazje setst boppeoan.

3. Lês de literêre teory hjirûnder. Notearje dêrnei efter alle personaazjes oft se in flat of in round character binne.

4. Skriuw no noch twa dingen op dy'tst goed fynst fan it personaazje datst boppeoan set hast en twa dingen dy'tst min fynst fan it personaazje dat ûnderoan einige is.

5. Oer hokker personaazje(s) krigest ûnder it lêzen in oare miening? Wêrtroch kaam dat?

6. Hoe bot hat dyn miening oer de personaazjes te meitsjen mei de wize wêrop't Sietse de Vries it ferhaal skreaun hat? Ljochtsje dyn antwurd ta troch foarbylden te neamen út it boek.

In flat character of statysk personaazje is yn 'e narratology in personaazje mei in simpel, ferienfâldige karakter, yn tsjinstelling ta in round character. Flat characters bliuwe troch it hiele ferhaal itselde. Se ûntjouwe har net en har hâlden en dragen is foarsisber. De skriuwer kin flat characters brûke om de haadpersonaazjes yn perspektyf te pleatsen. In round character of dynamysk personaazje is yn 'e narratology (bgl. yn in roman of in film) in personaazje mei in kompleks karakter, yn tsjinstelling ta in flat character. De lêzer of sjogger komt oer in round character in soad te witten, en it personaazje ûntjout him yn it ferhaal ûnder ynfloed fan wat der bart. De haadpersoanen fan ferhalen binne meastentiids round characters.

https://fy.wikipedia.org/wiki/Flat_character
https://fy.wikipedia.org/wiki/Round_character

1. Jou dyn miening oer de ûndersteande fjouwer aspekten fan Hierbak:
a. Foarfallen - fynst wat der bart yn it boek bygelyks skokkend, ûnferwacht, werkenber, frjemd, heftich, ensfh.?
b. Personaazjes – wat fynst fan de personaazjes? Koest mei ien of mear personaazjes meilibje? Soest itselde dwaan yn har situaasje?
c. Opbou - wat fynst fan hoe't it ferhaal ferteld wurdt? Fynst it lestich dat twa ferhaallinen trochinoar rinne?
d. Styl – wat fynst fan de skriuwstyl fan Sietse de Vries? Fynst syn taalgebrûk maklik of lestich? Fynst dit boek soms ek humoristysk?

2. Lês no de resinsje fan Doeke Sijens út de Leeuwarder Courant (sjoch boarnen). Hy hat miskien oer guon aspekten in oare miening as datsto hast. Skriuw by alle aspekten in ferskil tusken dyn miening en dy fan Sijens.

3. Tinksto troch it lêzen fan de resinsje fan Sijens oars oer Hierbak? Wie it nedich om dyn miening by fraach ien oan te passen? Ljochtsje dyn antwurd ta.

Doeke Sijens, ‘Ut eangst, frustraasje en lilkens’, Leeuwarder Courant, 1 juny 2018.

1. Meitsje in tiidbalke en set dêr de tsien wichtichste foarfallen út it boek op.

2. Jou dêrnei, troch de foarfallen te nûmerjen, de folchoarder oan fan it foarkommen fan dy foarfallen yn it boek.

3. Wêrom soe Sietse de Vries de foarfallen net yn gronologyske folchoarder beskreaun hawwe? Brûk foar dyn antwurd ek de teory oer in flashback yn de boarne (sjoch hjirûnder). Belûk yn dyn antwurd wat dat docht mei dy as lêzer.

https://fy.wikipedia.org/wiki/Flashback

Yn in fraachpetear mei de Leeuwarder Courant sei skriuwer Sietse de Vries: ‘Sjerp Bak is wat dat oangiet myn oade oan de midsmjittigens.’

1. Bestudearje de ûndersteande boarne.
2. Fertel yn eigen wurden wat neffens dy de definysje is fan it wurd ‘midsmjittigens’. Do meist dêrfoar ek in (online) wurdboek brûke.
3. Wêr doelt Sietse de Vries neffens dy op as hy it hat oer ‘midsmjittigens’? Watfoar byld hasto by dit begryp?

Skriuw in betooch fan op syn heechst 300 wurden dêr'tst yn sjen litst datst it iens of ûniens bist mei de útspraak fan De Vries. Meist it betooch ek mûnling dwaan troch in fideo op te nimmen. Helje yn elts gefal ek yn dyn arguminten situaasjes út it ferhaal oan, sadatst in ûnderbouwing joust fan dyn miening. Yn de earste alinea formulearrest dyn stelling; de lêste alinea befettet in dúdlike konklúzje; yn it middenstik wurkest per alinea in argumint út.

Rixt Oenema, ‘Oade oan de midsmjitte’, Leeuwarder Courant, 6 april 2018.

De skriuwer fan Hierbak docht syn bêst om spanning te skeppen yn syn ferhaal. Mar hoe docht Sietse de Vries dat krekt?

1. Hoe spannend fynst Hierbak? Jou in sifer tusken ien en de tsien en ljochtsje dyn antwurd ta.
2. Lês de literêre teory hjirûnder en sykje by eltse wize om spanning op te bouwen twa foarbylden út Hierbak.
3. Hokker wize om spanning te meitsjen komt it meast foar yn Hierbak? Fynst dat goed, minder goed of min? Wêrom?
4. Hokker wize om spanning te meitsjen spruts dy it meast oan? Ljochtsje dyn antwurd ta oan de hân fan de foarbylden út it boek.
5. Lês side 213 oant 219 fan haadstik achttjin. Werskriuw dy siden om de sêne mei Bak, Siger van Loon en Marijke noch spannender te meitsjen. Brûk dêrfoar de techniken dy’t hjirûnder by de teory steane.

In belangrike reden om as lêzer fierder lêze te wollen yn in roman of in ferhaal, is dat dy witte wol hoe't it ôfrint. Der binne ferskillende techniken om spanning yn in ferhaal te bringen.

• Op in hiel spannend momint ophâlde fan fertellen en mei in oare ferhaalline fierdergean;
• De ûntknoping útstelle troch it ferhaal te fertraagjen mei fertragingstechniken;
• Soargje dat de lêzer mear wit as it personaazje dêr't er oer lêst;
• De lêzer misliede troch ynformaasje te jaan dy't letter net wier blykt te wêzen;
• Fragen oproppe dy't pas folle letter beäntwurde wurde.

https://fy.wikipedia.org/wiki/Spanning_(ferhaal)