Docenten Nederlands 15-18

Introductie

Gerhard Durlacher werd in 1928 geboren in Baden-Baden in Duitsland. Zijn ouders waren gematigd liberale Joden. Durlacher was enig kind. In 1937 verhuisde het gezin vanwege de toenemende druk op joden in Duitsland naar Rotterdam. Daar kende het gezin een paar relatief onbezorgde jaren. Op 3 oktober 1942 werd het gezin opgepakt en naar Westerbork, en later naar de vernietigingskampen, afgevoerd. De vader en moeder van Durlacher overleefden de oorlog niet; Gerhard Durlacher overleefde als door een wonder Auschwitz en keerde nadat hij bevrijd was door de Russen terug naar Nederland. Daar maakte hij uiteindelijk zijn HBS af. Na zijn studie gaf Durlacher het vak sociologie aan de universiteit van Amsterdam
Pas nadat hij vastliep in zijn leven, mede door zijn heftige oorlogservaringen die hij lange tijd geblokkeerd had, zette Durlacher zijn oorlogservaringen op papier. Door middel van het opschrijven van wat er gebeurd was, kon hij eindelijk recht doen aan zijn herinneringen. Ook ging hij op onderzoek uit om erachter te komen wat de geallieerden wisten over de geplande Endlösung. Dat resulteerde in 1985 in het verschijnen van zijn literaire debuut Strepen aan de hemel. Er volgden nog enkele werken over zijn oorlogservaringen. Gerhard Durlacher is de vader van Jessica Durlacher en grootvader van Solomonica de Winter.
Het boek Drenkeling staat in 2018 centraal in zijn geboortestad Baden-Baden door het project Eine Stadt liest ein Buch.

Inhoud

Strepen aan de hemel bestaat uit vier verhalen die min of meer chronologisch geordend zijn. In deze verhalen vertelt Durlacher wat hem overkomen is in de concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook schrijft hij over de bevrijding en hoe hij na een lange reis weer in Nederland komt. Door het eerste verhaal heen loopt een analyse aan de hand van boeken die Durlacher heeft bestudeerd over de vraag of de geallieerden wisten wat Hitler van plan was met de Joden. Durlacher komt er namelijk achter dat de geallieerden goed op de hoogte moeten zijn geweest van de 'Endlösung'.

Moeilijkheid

Strepen aan de hemel is ondanks de geringe dikte een pittig boek voor N3. Voor lezers die net instromen op N3 is dit boek niet geschikt. Het boek is eigenlijk een mengvorm van een autobiografie, ooggetuigenverslag, beschouwing en betoog. Durlacher heeft voetnoten en nawoorden opgenomen - zaken waar een lezer op N3 weinig of geen ervaring mee zal hebben en waarvan hij waarschijnlijk niet weet hoe hij daarmee om moet gaan. Ook qua voorkennis (de Duitse woorden worden bijvoorbeeld vaak niet vertaald) vergt dit boek een behoorlijk inspanning van leerlingen die misschien maar twee jaar Duits gevolgd hebben. De vraag die Durlacher probeert te beantwoorden: in hoeverre waren de geallieerden op de hoogte van de geplande Endlösung is pittig voor leerlingen op N3 en N4. De visie van Durlacher zal zeer waarschijnlijk aanpassing van hun eigen kijk op de geallieerde bijdrage vragen.

Voor een volledige analyse van de problemen en uitdagingen waarop lezers van verschillende niveaus kunnen stuiten klik je hier.