Docenten Nederlands 15-18

Introductie

Jessica Durlacher (1961) is schrijfster en de oudste dochter van socioloog en schrijver G.L. Durlacher (1928-1996), die Auschwitz overleefde en over zijn herinneringen aan de Holocaust een aantal boeken heeft geschreven. Ze studeerde Nederlands, was redacteur vanaf het eerste uur van het literaire tijdschrift De held en begon haar carrière in de journalistiek. Jessica Durlacher schreef columns, interviews en kritieken voor diverse tijdschriften en kranten. Haar eerste roman, Het geweten, verscheen in 1997. Ze publiceerde verder onder meer vier novelles, vele korte verhalen, literaire bloemlezingen en succesvolle romans als De dochter en Emoticon. In het werk van Jessica Durlacher is de problematiek van de kinderen van wie de ouders de concentratiekampen hebben overleefd, een belangrijk thema. De held is een bestseller. Het boek kreeg de Opzij Literatuurprijs van 2010 en werd in 2016 verfilmd.
Jessica Durlacher is getrouwd met collega-schrijver Leon de Winter. In 2014 schreven zij samen de theatertekst voor de musical Anne, naar het dagboek van Anne Frank. Hun dochter, Solomonica de Winter, schreef op zestienjarige leeftijd Over the rainbow, dat in 2014 onder de Nederlandse titel Voorbij de regenboog is uitgegeven.

Inhoud

Let op: onderstaande tekst bevat belangrijke details over de afloop van het verhaal.
Sara Silverstein wordt na de dood van haar joodse vader Herman slachtoffer van een aanranding en een extreem gewelddadige nachtelijke overval op haar huis en gezin, juist op het moment dat haar zoon traint in het Amerikaanse leger om marinier te worden. Bij de overval raakt haar man, Jacob, zwaar gewond. Haar dertienjarige dochter Tess wordt oraal verkracht.
Haar vader, die het concentratiekamp overleefde, heeft Sara, haar zus en haar moeder altijd beschermd. Hoe moet Sara zonder hem dit plotselinge geweld het hoofd bieden?
Ze ontdekt bij het opruimen van haar vaders spullen een geladen pistool. Sara is ervan overtuigd dat haar vader het heeft bewaard om zijn gezin te kunnen beschermen als dat nodig mocht zijn.
Sara ontdekt op de kamer van haar zoon Mich twee brieven die haar grootmoeder in Westerbork geschreven heeft. Herman heeft die aan Mich gegeven.
In de papieren van haar vader vindt Sara ook een dossier over de rechtszaak rond de bouw van een serre. Herman had de opdracht aan de zoon van een in de oorlog foute politieman gegeven, als een soort 'Wiedergutmachung'. Deze aannemer, Ton Raaijmakers, gaat failliet aan de gevolgen van de rechtszaak. Sara ontdekt dat hij de aanranding en overval op zijn geweten heeft.
Ze loopt 's nachts naar zijn huis met de bedoeling hem te doden. Mich en Jacob verhinderen dat. De volgende ochtend meldt de politie dat de dader van de overval, de neonazi Ton Raaijmakers, dood gevonden is. Waarschijnlijk is er sprake van een criminele afrekening aangezien er geen hulzen of andere sporen gevonden zijn.
Mich vertelt zijn moeder voor hij naar Afghanistan op missie gaat dat Herman hem ook een derde brief had gegeven. In deze brief aan een vriendje beschrijft de dan dertienjarige Herman hoe hij de politiemannen doodschoot die zijn ouders kwamen halen. Een fantasie. Dat is wat hij had willen doen, maar niet kon opbrengen. Hij heeft dit alleen aan Mich verteld en hem op het hart gedrukt nooit op dezelfde manier machteloos te zijn.  

Moeilijkheid

De held is een prima, niet al te moeilijk boek voor N3. Ook redelijk gevorderde N2-lezers kunnen ermee uit de voeten. De spannende elementen in het verhaal maken het voor hen aantrekkelijk om door te lezen. De lezer wil weten 'wie het heeft gedaan' en 'wat er gaat gebeuren'. De meer beschouwende stukken zijn voor de beginnende N2-lezer waarschijnlijk te lastig. De thema's die hierin worden aangesneden als bijvoorbeeld wraak en vergeving, zijn interessant, maar ook voor de beginnende N3-lezer moeilijk. Voor de N4-lezer zijn deze thema's interessant.
Jessica Durlacher vertelt het verhaal in ik-perspectief, door de ogen van Sara Silverstein. Dat maakt De held interessanter voor meisjes dan voor jongens. Sara Silverstein vertelt achteraf, in 160 korte hoofdstukjes, wat er gebeurd is. Vele vooruitwijzingen bieden houvast. Deze vertelwijze maakt het verhaal ook voor gevorderde N2-lezers toegankelijk.
Het taalgebruik is over het algemeen niet moeilijk.