Docenten Nederlands 15-18

Introductie
Simone Atangana Bekono (1991) groeide op in het Brabantse Dongen, als dochter van een Nederlandse moeder en Kameroense vader. In 2016 studeerde ze af aan Creative Writing ArtEZ. In 2017 debuteerde zij met de dichtbundel Hoe de eerste vonken zichtbaar waren. Zij ontving daarvoor in 2018 de Poëziedebuutprijs Aan Zee en in 2019 het Charlotte Köhler Stipendium. Ze zit in een talentontwikkeltraject van De Nieuwe Oost|Wintertuin. Confrontaties is haar debuutroman over discriminatie, racisme, angst, schaamte en woede.

Inhoud
Dit boek gaat over de zestienjarige Salomé Atabong, die vastzit in een jeugddetentiecentrum vanwege ernstige mishandeling van twee schoolgenoten. Ze probeert zich staande te houden tussen de andere meiden van het centrum, maar worstelt vooral met de begeleiders en psychologen die ze niet kan uitstaan. Stukje bij beetje krijg je ook in terugblikken mee hoe haar thuissituatie was bij haar Kameroense vader, Nederlandse moeder en zus Miriam, als ook haar ervaringen op het Sint-Odulfus Categoraal Gymnasium, waar ze al vanaf de eerste week gepest werd. Voor haar vader was dat de aanleiding om een boksbal te kopen en haar te leren boksen, in plaats van met haar mentor te praten. Volgens hem moet je vooral hard werken en niet zeuren, dan zal alles goed komen, maar Salomé leert dat dat niet genoeg is, dat je daar niet onzichtbaar van wordt, dat je alsnog doelwit blijft. Ze leest heel erg veel, omdat ze hoopt op een boek dat haar iets anders vertelt dan ze al weet. Terwijl haar moeder en zus af en toe op bezoek komen, krijgt haar vader een chemokuur. Salomé probeert zo goed mogelijk mee te werken en zich gedeisd te houden, tot ze eindelijk terug naar huis mag. Pas dan wordt duidelijk wat er precies is gebeurd, voordat ze werd opgepakt.

Moeilijkheid
Deze roman is wat de thematiek betreft, discriminatie, racisme, omgaan met woede, teleurstelling en angst, voor alle niveaus goed te begrijpen en echt indrukwekkend. Er zijn geen ingewikkelde perspectiefwisselingen, want je leest alles vanuit Salomé. Toch is het juist dit ik-perspectief dat het boek soms lastig maakt. Grote delen van het boek zijn namelijk in een belevend ik-perspectief geschreven, in de tegenwoordige tijd, waarbij het soms ingewikkeld is de situatie waarin Salomé zich precies bevindt, in te schatten. Je zit als lezer opgesloten in haar hoofd en krijgt vaak gedachtesprongen, gevoelens en soms zelfs dromen mee, die in een wat poëtische stijl, met halve zinnen, kreten en beeldspraak, zijn weergegeven. Andere delen zijn juist weer heel concreet met heldere dialogen weergegeven, waarin ook behoorlijk wat grof taalgebruik te vinden is. Voor de N2-lezer kan het lastig zijn om deze stijlsprongen te duiden en betekenis te geven aan de stukken in raadselachtige taal, terwijl de N3-lezer, maar zeker de N4-lezer juist deze open plekken in het boek zal waarderen, evenals de talloze verwijzingen naar andere literatuur. Er zijn ook delen van het boek in een vertellend ik-perspectief geschreven, in de verleden tijd, waarbij Salomé terugkijkt op wat er in het verleden is gebeurd. Verleden en heden zijn wel van elkaar gescheiden door het gebruik van de tegenwoordige en verleden tijd, maar ze gaan soms naadloos in elkaar over, omdat Salomé vanuit het nu terugblikt en soms een poosje door blijft mijmeren over wat er toen gebeurd is. Deze tijdsprongen zijn voor de N2-lezer een uitdaging, voor de N3-lezer goed te doen. De N4-lezer zal deze samensmelting van verleden en heden juist waarderen.

Didactische en letterkundige analyse