Lezen voor de Lijst

Docenten Nederlands 15-18

 | niveau 1 | Lieve Céline

Introductie

De debuutroman Of hoe waarom van de in 1984 geboren schrijfster Hanna Bervoets maakte in 2009 een daverende entree in de Nederlandse letteren. Ze werd verkozen tot Debutant van het Jaar en schreef in 2010 het voor de Jonge Theatermakersprijs genomineerde toneelstuk Roes. Verder is zij columniste van Volkskrant Magazine, Marie Claire, Elsevier Theme en Next One. In 2012 heeft ze het filmscenario Bowy is binnen geschreven. Lieve Céline is haar tweede roman.
Voor het oeuvre dat Bervoets inmiddels heeft opgebouwd, waaronder Alles wat er was over een groep mensen die in een schoolgebouw moet zien te overleven als het einde der tijden aanbreekt (N4 op deze site), heeft zij in 2017 de Frans Kellendonk-prijs ontvangen. Deze prijs wordt eens in de drie jaar toegekend aan een literair werk of geheel oeuvre dat getuigt van een onafhankelijke en originele kijk op de in dat werk of oeuvre behandelde maatschappelijke en existentiële problematiek.

Inhoud

Let op: onderstaande tekst bevat belangrijke details over de afloop van het verhaal.
Lieve Céline is het verhaal van de zwakbegaafde Brooke die samen met haar moeder en zus in Amsterdam-Noord woont. Ze is altijd alleen en kan ook op school geen vrienden maken. Haar moeder en zus zijn zeer betrokken en komen voor haar op. Echter, moeder pleegt zelfmoord en laat Brooke alleen met haar zus en diens vriend met grote schulden achter. Op de begrafenis van haar moeder leert Brooke de muziek van Céline Dion kennen. Céline lijkt haar te begrijpen, want ze zingt precies over datgene waar Brooke over nadenkt. Als ze op vakantie zijn in Egypte vergrijpt Johan zich aan Brooke en zij raakt zwanger van hem. Brooke besluit op bezoek te gaan bij Céline en ontdoet zich van haar pasgeboren dochter die ze vernoemt heeft naar de zangeres. Céline heeft nog niet op de twee brieven van Brooke gereageerd maar desondanks besluit Brooke de reis naar Las Vegas te ondernemen. Tijdens de vliegreis schrijft Brooke opnieuw brieven naar Céline waarin zij haar levensverhaal vertelt. Steeds meer kom je te weten over de belevenissen van Brooke. Meer dan Brooke zelf begrijpt. In 2007 heeft een moeder daadwerkelijk haar kind in de Bijenkorf vanaf de vierde verdieping gegooid (zie bronnen) en ook de zangeres Céline Dion bestaat echt.

Moeilijkheid

Zowel voor N1- als N2-lezers is het lastig zich te verplaatsen in de wereld van een zwakbegaafd meisje. Het lijkt een luchtig geschreven verhaaltje van een meisje dat een groot idool heeft en niets liever wil dan dit idool te ontmoeten. De lezers zullen echter tussen de regels door moeten lezen om de tragiek van Brooke te ontdekken. Bovendien worden de gebeurtenissen niet-chronologisch verteld. Het zal lastig zijn voor vooral de N1-lezer om een overzicht te krijgen van Brooke's leven.

Dimensies

Indicatoren

Toelichting | complicerende factoren

Algemene vereisten

 Bereidheid Het boek heeft 204 bladzijden. Het verhaal lijkt vooral meisjes aan te spreken: de hoofdpersoon is een meisje en haar idool, Céline Dion, is vooral populair bij het vrouwelijk geslacht. Jongens zullen bereid moeten zijn zich te verplaatsen in de belevingswereld van een jong zwakbegaafd meisje. Voor zowel de N1- en N2-lezers zal het verhaal ogenschijnlijk geen probleem zijn maar zij zullen bereid moeten zijn zelf veel in te vullen. Voor beide niveaus kan het verwarrend zijn dat de gebeurtenissen door elkaar heen verteld worden. Het zal inspanning van hen vragen om alles op een rijtje te krijgen.
  Interesses Vooral lezers die zelf een idool hebben en fan zijn, zullen zich herkennen in Brooke. Het denkniveau van het zwakbegaafde meisje is natuurlijk laag en de lezers zullen geïnteresseerd moeten zijn in de belevingswereld van een beperkt persoon.
  Algemene kennis N.v.t.
  Specifieke literaire en culturele kennis N.v.t.

Vertrouwdheid met literaire stijl 

 Vocabulaire Er worden geen moeilijke woorden gebruikt. 
  Zinsconstructies De zinnen zijn erg kort en simpel in zowel de brieven van Brooke als in de verhalende stukken.
  Stijl De stijl is heel eenvoudig. De brieven van Céline zijn geschreven in spreektaal, inclusief stijlfouten. 

Vertrouwdheid met literaire personages

 Karakters De hoofdpersoon is Brooke en het verhaal gaat alleen over haar. Pamela, haar moeder, Sue, haar zus, Johan, de vriend van Sue, de vader van het dochtertje dat Brooke krijgt, Céline Dion waaraan de brieven geschreven worden en de hulpverleenster Masja spelen een bijrol. Ook wordt een aantal namen genoemd van andere fans op het forum op internet.
  Aantal karakters Geen probleem.
  Ontwikkeling van en verhouding tussen de karakters Brooke is de enige die een ontwikkeling doormaakt. Zij ontwikkelt zich van een zwakbegaafd meisje dat afhankelijk is van haar omgeving tot een meisje dat haar eigen vakantie verdient, plant en uitvoert.

Vertrouwdheid met literaire procedés

 Spanning Er komt weinig echte actie in het verhaal voor. Doordat je als lezer meer begrijpt dan het hoofdpersonage is het verhaal wel spannend. 
  Chronologie De hoofdstukken beginnen steeds met een brief aan Céline en deze zijn in de tegenwoordige tijd geschreven. Vervolgens vertelt de personale verteller in de verleden tijd  wat er gebeurd is in de jeugd van Brooke tot aan het heden. Doordat de chronologie onderbroken wordt, moet de lezer deze zelf reconstrueren. Enigszins lastig voor N1.
  Verhaallijn(en) Er is sprake van maar één verhaallijn, namelijk die van Brooke.
  Perspectief Lieve Céline wordt verteld door twee vertellers. De brieven zijn geschreven door de ik-persoon en het verhaal over de jeugd tot aan de vlucht naar Las Vegas door een personale  verteller. De N1-lezer zal misschien niet altijd in de gaten hebben wat Brooke overkomen is maar met wat aanwijzingen zal het wel lukken. De N2-lezer zal juist geprikkeld raken als ze in de gaten hebben dat ze zelf veel moeten invullen.
  Betekenis Op N1-niveau zullen de leerlingen zich primair bezig houden met het lot van Brooke. N2-lezers zullen het sociale element beter begrijpen.

Relevante bronnen voor docenten

    hannabervoets.nl | site van de auteur
nu.nl | nieuwsbericht over gebeurtenis is de Bijenkorf
npo.nl| telefilm Lieve Céline