Lezen voor de Lijst

Docenten Nederlands 15-18

 | niveau 1 | Het verrotte leven van Floortje Bloem

Introductie

Yvonne Keuls (Batavia, 17 december 1931) schrijft boeken over maatschappelijke problemen en over zichzelf en haar familie. Haar schrijfstijl wordt door veel lezers beoordeeld als realistisch en ook wel humoristisch. Zij streeft ernaar mensen in hun waarde te laten. Hoewel zij in de literaire wereld geen rol van betekenis speelt, is zij succesvol bij een groot publiek en is haar werk meermalen bekroond, waaronder met de Floortje Bloemprijs. Deze prijs, vernoemd naar de hoofdpersoon uit haar eigen en meest bekende boek en in 1992 voor het eerst uitgereikt, is bedoeld voor mensen die zich inzetten voor het doorbreken van taboes in de gezondheidszorg.
Bron: wikipedia.nl

Inhoud

Floortje Bloem kan door omstandigheden niet thuis blijven wonen. Ze heeft een moeilijke jeugd, verblijft in een pleeggezin en komt uiteindelijk in een instelling voor jeugd en jongeren terecht. Ze raakt verslaafd aan drugs en belandt in de prostitutie.

Moeilijkheid

Voor de N1-lezer die zich niet laat afschrikken door de omvang van Het verrotte leven van Floortje Bloem is het boek een aanrader. Het verhaal is realistisch en aansprekend, en de personages zijn uitgebreid uitgewerkt, zodat de lezer de kans krijgt om echt ondergedompeld te worden in de wereld van Floortje. De perspectiefwisselingen en het vocabulaire maken van het boek een uitdaging, maar de verhaallijn blijft desondanks zeer goed te volgen. Een goede voorbereiding op niveau 2.

Dimensies

Indicatoren

Toelichting | complicerende factoren

Algemene vereisten

 Bereidheid Een indrukwekkend verhaal over het 'verrotte leven' van Floortje Bloem dat door de heldere opbouw (chronologisch, één verhaallijn) goed te begrijpen is. Het boek heeft een open einde, iets wat (beginnende) N1-lezers wellicht niet kunnen waarderen. De omvang van het boek, dat ruim driehonderd pagina's telt, zou voor de beginnende lezer ook een struikelblok kunnen zijn. Een N2-lezer zal er waarschijnlijk geen moeite mee hebben.
    Interesses Maatschappelijke thema's als drugsverslaving en prostitutie zijn nog altijd actueel. Hoewel de problematiek waarmee Floortje te maken heeft voor veel leerlingen een ver-van-hun-bed-show zal zijn, zijn boeken waarin deze thema's centraal staan erg populair onder de leerlingen. De leeftijd van Floortje, die pas vijftien jaar is, maakt dat leerlingen zich beter kunnen inleven in de hoofdpersoon. Ook het feit dat het verhaal van Floortje Bloem gebaseerd is op echte levensverhalen van jonge meiden, maakt het boek interessant voor leerlingen. Dit zal de N1-lezer zeker aanspreken. Het boek is onder meisjes populairder dan onder jongens.
   Algemene kennis Het verhaal speelt voornamelijk in en rond Rotterdam, maar kennis over die stad is niet noodzakelijk. Leerlingen moeten zich wel een voorstelling kunnen maken van het leven en de keuzes van een meisje dat opgroeit in een totaal andere omgeving dan de omgeving waarin zijzelf opgroeien en dat moet omgaan met problemen waarmee zijzelf waarschijnlijk niet snel te maken zullen krijgen. De leerlingen die het boek lezen, moeten zich realiseren dat het verhaal geschreven is in 1982. Dat betekent niet alleen dat er geen rol is weggelegd voor internet of mobiele telefoons, maar ook dat de term loverboys nog niet bestond en onderwijs, instellingen en hulpverlening anders waren ingericht en georganiseerd.
  Specifieke culturele en literaire kennis De opbouw van het verhaal is niet lastig, maar leerlingen moeten zich wel realiseren dat het boek geen jeugdroman is. Dat is te merken aan onder andere het vocabulaire, maar ook aan het perspectief. Hoewel een groot deel van het verhaal door Floortje wordt verteld, komen ook haar zus, tante, (pleeg)ouders en begeleiders aan het woord. Het kan voor de N1-lezer lastig zijn om te achterhalen wie er aan het woord is. Het wisselen van verteller wordt wel aangegeven met een ruitvormig teken op een witte regel.

Vertrouwdheid met literaire stijl

 Vocabulaire Het vocabulaire is begrijpelijk voor (jong)volwassenen, hoewel er hier en daar een onbekend woord tussen zal zitten. De betekenissen van die woorden zijn, evenals de betekenissen van woorden die horen bij hulpverlening, drugsgebruik of specifieke drugs- en prostitutieproblematiek, gemakkelijk uit de context te halen.
  Zinsconstructies Het verhaal bestaat voornamelijk uit korte zinnen. De dialogen zijn duidelijk, omdat er steeds wordt aangegeven wie er aan het woord is.
  Stijl Een vlot geschreven roman met veel dialogen.

Vertrouwdheid met literaire personages

 Karakters Zowel de leeftijd van de hoofdpersoon als haar realistische verhaal, maken van haar een herkenbaar personage voor de leerlingen. De personen die, naast Floortje, een grotere rol spelen in het verhaal, worden duidelijk neergezet. Van veel personen wordt zelfs het uiterlijk duidelijk gemaakt.
   Aantal karakters Weinig complex, omdat de personen die een grotere rol spelen in het verhaal ook zelf aan het woord komen. De personen die een kleinere rol spelen worden vaker genoemd en er wordt ook goed duidelijk gemaakt wie zij zijn.
   Ontwikkeling van en verhouding tussen de karakters De personen in het verhaal ondergaan geen grote karakterveranderingen. Wel blijkt bijna elk personage egoïstisch en als het eropaan komt voor zichzelf te kiezen. Het is een uitdaging voor de N1- en N2-lezer om na te denken over die conclusie.

Vertrouwdheid met literaire procedés 

 Spanning Het boek is niet op een traditionele manier spannend, maar de schokkende gebeurtenissen maken de lezer nieuwsgierig. Hoe zal het Floortje verder vergaan? Welke keuzes gaat zij nog maken? Het verhaal is niet voorspelbaar en daardoor wordt ook de gemotiveerde N1-lezer het verhaal ingetrokken.
  Chronologie Het verhaal is chronologisch en vertelt het levensverhaal van Floortje vanaf haar geboorte tot en met haar vijftiende jaar.
   Verhaallijn(en) Het boek bevat één verhaallijn, maar het verhaal wordt wel door verschillende personen verteld. Dat is voor de N1-lezer wellicht lastig, maar ook een mooie uitdaging.
   Perspectief In het verhaal is sprake van een meervoudig ik-perspectief. Er is per hoofdstuk één ik-verteller, maar de ik-verteller is niet steeds dezelfde. Hoewel een groot deel van het verhaal door Floortje wordt verteld, komen ook haar zus, tante, (pleeg)ouders en begeleiders aan het woord.
   Betekenis Zowel N1-lezers als N2-lezers zullen regelmatig meeleven met de hoofdpersoon, maar zich ook blijven afvragen waarom Floortje bepaalde keuzes maakt en dingen doet. Gaandeweg het verhaal zullen ze in meer of mindere mate begrip krijgen voor die keuzes. Hoe dan ook, het verhaal van Floortje is aangrijpend en de problematiek is van alle tijden. N2-lezers zullen wellicht ook de koppeling maken met het heden en gaan inzien dat er in die tijd voor meiden zoals Floortje eigenlijk geen plek was waar ze echt terecht konden en de juiste hulp konden krijgen.

Relevante bronnen voor docenten