Docenten Nederlands 12-15

Introductie

Evert Hartman (1937-1994) was jarenlang leraar aardrijkskunde op een middelbare school. Daarnaast schreef hij avonturenromans voor volwassenen, maar hij is vooral bekend geworden met zijn jeugdromans. Zijn hoofdpersonen zijn vaak, net als in Oorlog zonder vrienden, buitenbeentjes. Daarnaast speelt politiek een belangrijke rol in zijn verhalen. Andere bekende boeken van hem zijn Gegijzeld en Vechten voor overmorgen. De boeken van Evert Hartman gaan over het vechten voor vrijheid. Hij kaartte verschillende controversiële onderwerpen aan, waarin vaak sprake is van het bestrijden van vooroordelen. Hij wilde zijn lezers aan het denken zetten met zijn verhalen.
Bron: Leesplein.nl

Inhoud

Let op: deze tekst bevat details over de inhoud en afloop van het verhaal en kan je leesplezier bederven.

De veertienjarige Arnold Westervoort is de enige NSB'er op school en wordt daarom genegeerd of gepest. De fanatieke vader van Arnold wil dat Arnold alles doorgeeft wat niet-Duits is. Arnold heeft hier niet zo veel behoefte aan, maar hij speelt de rol die zijn vader hem voorschrijft. Als Arnold merkt dat een van de grootste pestkoppen op school, Martin, een zwarte handel drijft, buit hij dit uit door chantage. Hij wordt echter betrapt en kan maar net aan Martin en Karel, diens compagnon, ontsnappen. Later komt een nieuwe leerling in de klas: Piet Bergman, ook lid van de NSB. Hij verraadt veel docenten en leerlingen en wil dat Arnold dat ook doet. Die weigert echter.
In de derde klas wordt Arnold verliefd op Marloes. Als hij ontdekt dat ze verzetswerk doet, gaat hij twijfelen aan de idealen van zijn vader. Hij verraadt haar dan ook niet. Door zijn twijfels voelt hij zich eenzamer dan eerst: nu vindt hij thuis ook geen steun meer. Als Marloes' vader wordt opgepakt denkt iedereen onterecht dat Arnold haar familie heeft verraden. Kort daarna wordt Arnold, als wraakactie, door Martin en Karel het ziekenhuis in geslagen. Daar wordt ook Jeroen, een verzetsstrijder, binnengebracht. Jeroen is de eerste niet-NSB'er die Arnold accepteert. Arnold helpt Jeroen zelfs te ontsnappen uit het ziekenhuis. Als de geallieerden oprukken moet Arnolds familie vluchten. Als ze op het station staan te wachten verzint Arnold een smoes om de trein te kunnen missen.

Moeilijkheid

N1-lezers zullen dit boek in eerste instantie als een spannend oorlogsboek lezen. Het perspectief dat voornamelijk ligt bij een jongen die 'fout' was in de oorlog, kan wel voor enige begripsproblemen zorgen bij deze lezers. N2-lezers zullen het juist interessant vinden om te zien hoe een jongen die 'fout' was handelt ten tijde van de Tweede Wereldoorlog en zo zijn eigen keuzes maakt en eigen weg kiest. Voor hen is het een uitdaging om de wisselende rollen van de bijfiguren goed te interpreteren. Ook de N3-lezer zal geboeid zijn door het verhaal van de 'verkeerde kant'. De ontwikkeling die Arnold doormaakt is voor de N2- en N3-lezer een interessant aandachtspunt.

Dit boek is met name geschikt voor leerlingen uit het eerste en tweede leerjaar van het havo/vwo. Ook leerlingen van het vmbo zullen van dit boek genieten. Voor TL-leerlingen uit de vierde klas biedt het boek wellicht te weinig uitdaging.

Voor een volledige didactische en letterkundige analyse klik je hier.