Fries

In minske docht yn ekstreme omstannichheden soms dingen dy't er sels nea fan himsels tocht hie. Miskien hast ûnder it lêzen fan It beest fan de Westereen wol tocht: wat soe ik dwaan? Yn dizze opdracht sikest dat út.

A
Tink dy yn: tegearre mei dyn bêste freon ûntdekke jimme dat in moardner jim doarp bedriget. Jimme belânje yn deselde situaasje as beskreaun wurdt yn It beest fan de Westereen.

Wat soest fuortendaalks dwaan wolle? Bygelyks: de plysje belje of sels op ûndersiik gean. Lis út.

B
De freonen Steven en Durk yn It beest fan de Westereen tinke beide oars oer de bedriging fan de moardner yn it doarp. Durk wol leaver rjochtsomkeart meitsje, Steven net.

1. Beskriuw yn fjouwer wurden it karakter fan Durk en fan Steven. Bygelyks: bang, humoristysk, gefoelich, sterk.
2. Op wa likesto it meast? Op Durk of op Steven? Lis dyn antwurd út yn minimaal hûndert wurden.

Der binne in protte ferhalen, films en oare dingen dêr't wearwolven yn foarkomme. Tink oan de boeken fan Paul van Loon, Stephenie Meyer en Stephen King, de film The Wolfman ût 2010 of it bekende spul mei kaarten De Weerwolven van Wakkerdam. De wearwolf hat al in lange kulturele skiednis.

1. Hasto oait oan wearwolven leaud? Lis út.
2. Tinkst dat der wat wier wêze kin fan al dy ferhalen? Lis út.
3. Skriuw op watst al witst oer wearwolven. Wat witst út mearkes (= sprookjes), ferhalen, films? Meist ek ynformaasje opsykje op ynternet (sjoch by de boarnen).
4. Hoe beskriuwt Ate Grypstra de wearwolf? Krijst troch It beest fan de Westereen in hiel oar byld fan de wearwolf of net? Lis út.

Wikipedia oer de Wearwolf

A
Dit stik fan de opdracht elk apart útfiere.
1. Skriuw de nammen op fan safolle mooglik personaazjes út It beest fan de Westereen. Sjoch net yn it boek!
2. Hoefolle nammen wistest noch?
3. Wa hast fergetten? Sjoch no wol yn it boek!
4. Hoe soe it komme datst dy namme(n) fergetten wiest? Lis út.

B
1. Meitsje in sosjogram fan de personaazjes út It beest fan de Westereen. In sosjogram is in skema dêr't je alle personaazjes yn har relaasje ta de oare personaazjes yn werjouwe. Sjoch it foarbyld ûnder 'boarnen'.

C
1. Jou oan wa't neffens jim de haadpersoan(en) is/binne fan It beest fan de Westereen. Stypje jim antwurd mei trije arguminten.
2. Binne jim it iens mei de folgjende stelling: 'In boek kin mar ien haadpersoan hawwe.'
Lis út wêrom't jim it iens of ûniens binne mei dizze stelling.

Foarbyld fan in sosjogram

A
Hoe realistysk fynsto It beest fan de Westereen?
Realistysk wol sizze dat it wier bard wêze kin.

Jou ûndersteande saken út it boek fan Ate Grypstra in sifer tusken ien en tsien (1 = totaal ûnrealistysk, 10 = totaal realistysk) en lis dyn antwurd út.

- de beskriuwing fan de freonegroep
- it foarfal mei de wearwolf
- de jeugdkultuer
- it kroechlibben

B
Realistysk is net itselde as betrouber. Betrouber is in ferhaal ast hielendal meigean kinst yn it ferhaal. In ferhaal kin totaal ûnrealistysk wêze, mar tagelyk wol hiel betrouber. Alles strykt dan mei-inoar, der sit gjin tsjinstridige ynformaasje yn, in personaazje docht gjin dingen dy't net passe by wat de lêzer oer him wit, ensafh.

1. Jou hjirûnder by elk gefal in foarbyld fan in boek datst oait lêzen hast of film dy'tst sjoen hast, en dêr'tst fan sizze kinst dat er
a. realistysk én betrouber wie;
b. realistysk mar net betrouber wie;
c. net realistyk, mar wol betrouber wie;
d. net realistyk en ek net betrouber wie.

2. Hoe betrouber fynst It beest fan de Westereen? Jou in sifer tusken ien en tsien en lis dyn antwurd út. 1 = totaal ûnbetrouber, 10 = totaal betrouber.

C
1. Lêst leaver realistyske boeken of net-realistyske boeken? Wêrom is dat sa?
2. Hoe belangryk fynst dat in ferhaal betrouber is? Lis út.

Resinsinten brûke yn har resinsjes oer It beest fan de Westereen ferskate termen om it sjenre fan it boek te beneamen: 'horrorferhaal', 'skriller' en 'autobiografysk ferhaal'.

1. Sykje yn de boarnen om ynformaasje oer de boppestaande sjenres en folje de tabel yn.

2. Wat tinkt dy, watfoar sjenre slút it bêste oan by It beest fan de Westereen? Lis dyn antwurd út mei trije foarbylden út it boek fan Ate Grypstra.

'Genres', yn: Joke van Balen e.o., Basisboek literatuur. Grins, Uitgeverij Kleine Uil, 2009.
Op wikipedy:
horror
skriller
autobiografy

Understeande oardielen komme út resinsjes dy't oer it boek It beest fan de Westereen skreaun binne.

1. Ate Grypstra skreau mei It beest fan de Westereen sawol in fermaaklikk as spannend boek.

2. Foar wa't gewoanlik net sa fan de skrillers is, meitsje de sfear fan puberteit op in doarp en Grypstra syn libbene ferteller 'It beest....' ta in tige slagge útlêsboek.

3. Yn de typearring fan froede dogeneaten is de skriuwer op syn bêst.

4. Der bart fan alles dat net nij of fernijend is, mar wol spannend of dat teminste wêze moatte soe. Krekt it fernijende fan It beest fan de Westereen is dat de wearwolven yngripe yn it libben fan in puber waans libben bestiet út skoalle, sûpe, gokke en sa noch it ien en oar.

Skriuw oer elts oardiel in taljochting fan minimaal fiif regels en jou oan oftst it iens of ûniens bist mei it oardiel. Jou hieltyd minstens ien foarbyld út it boek.